“Uczyłam się dziecka. Wzięłam to, co dziecko mi przekazało i wyraziłam to, i tak powstała metoda zwana metodą Montessori” dr Maria Montessori

Wywodzi się od badań nad dziećmi z problemami psychicznymi, jednak była także stymulująca gdy została zastosowana w edukacji normalnych dzieci. Według Montessori dziecko ma prawo do swoich zachowań i indywidualności,  a ingerencja w to co jest u dziecka naturalne jest zła. Pomocy możemy udzielić tylko gdy zostaniemy o to poproszeni, mamy dzieciom pomagać, a nie im usługiwać; to właśnie wtedy dziecko jest zdolne do naturalnego rozwoju. Każde z nich ma taką zdolność uczenia się chodzenia jak np.: liter czy cyfr, musimy tylko poczekać, dbać o otoczenie i wyposażyć go w odpowiednie materiały do pracy, a później obserwować i w razie potrzeby być w pobliżu.  Metoda Montessori polega przede wszystkim na obserwacji, to najważniejszy składnik tej metody. Nie ma tu sztywnego planu zajęć, jest za to ok. 3 godzinny blok pracy własnej, w czasie jej trwania prezentujemy dziecku otoczenie, a gdy już wie jak pracować z materiałem – obserwujemy. Nie poprawiamy dzieci, ewentualnie możemy pokazać jeszcze raz. Dziecko ciągle poprawiane nie będzie chciało pracować, w końcu nie musi zrobić wszystkiego najlepiej, a  pozwolić się im cieszyć małymi sukcesami. Jesteśmy blisko,  by pomóc dzieciom zrobić wszystko samodzielnie. Wprowadzane są bardzo wcześnie nauki czytania, pisania czy matematyki. Bardzo ważne jest dobrze przygotowane otoczenie, tak by wszystkie dzieci miały dostęp do materiałów, które muszą być bardzo przemyślanie ułożone na półkach. Dzieci maja wrodzoną chęć uczenia się, a przy tym nauka ich nie męczy, ale raczej zachwyca i czyni szczęśliwymi. Mają pracować w zgodzie z własnymi możliwościami, we własnym tempie i w spokoju. Metoda przewiduje mieszane grupy wiekowe, dzięki którym dzieci mogą rozwijać swoje zdolności życia w społeczeństwie i uczyć się od siebie wzajemnie zgodnie z własnym tempem rozwoju. Nie ma tu kar i nagród.

Inaczej okresy wrażliwe, zwane także jako okresy krytyczne, fazy sensytywne bądź, fazy chłonności. Są ściśle związane z pojęciem absorbującego umysłu. Montessori, obserwując dzieci, że występują w ich życiu pewne fazy, podczas których są szczególnie zainteresowane pewnymi, wybranymi elementami otoczenia. Dzieci interesują się tym przez krótki czas, ale w momencie, kiedy jedna faza sensytywna przemija, otwiera się kolejna. Celem każdej fazy sensytywnej jest umożliwienie dziecku nabycia najróżniejszych umiejętności lub wiedzy o otaczającym nas świecie, niezbędnych dla ich rozwoju. Kiedy dziecko nabędzie już te umiejętność faza sensytywna dla jej nabywania wygasa, pojawia się natomiast wrażliwość na kolejną nowa umiejętność. Wszystkie fazy są powiązane, każda z nich stanowi punkt wyjścia dla kolejnej.

1,5 – 3 lat — rozwój języka
1,5 – 4 lat — rozwój koordynacji i mięśni
2 – 4 lat — doskonalenie ruchów
2,5 – 6 lat — doskonalenie zmysłowe
3 – 6 lat — podatność na wpływ dorosłych
3,5 – 4 lata — pisanie
4 – 4,5 lat — zmysł dotyku
4,5 – 5,5 lat — czytanie

PLANY ROZWOJOWE:

Montessori zauważyła, że dzieci w wieku od narodzin do 6 roku życia są odkrywcami, którzy głównie wykorzystują swoje zmysły, budując siebie i swój intelekt poprzez przyswajanie tego, co istnieje w ich otoczeniu – języka, zwyczajów, kultury, pojęcia piękna, religii. Po 6 roku życia do 12 lat to czas świadomego poznawania. Dzieci rozwijają wtedy swoje zdolności abstrakcyjnego myślenia i wyobraźni oraz wykorzystują zdobytą wcześniej wiedzę do dalszych poszukiwań. Dlatego do 6 roku życia nie powinniśmy wprowadzań dziecka w świat fantazji.

0 – 6 — chłonny umysł
6 – 12 — wyobraźnia
12 – 18 — miejsce w społeczeństwie
18 – 24 — ukształtowanie osobowości